Stress is niet hetzelfde als zenuwachtig zijn
Wat je lijf je probeert te vertellen (en waarom je ernaar moet luisteren)
Zeg eens eerlijk: hoe vaak zeg jij “ik heb stress” terwijl je eigenlijk bedoelt dat je gespannen bent of een beetje zenuwachtig? Het is een van de grootste misverstanden van deze tijd: dat stress vooral een gevoel is. Iets wat je alleen ervaart als je hart sneller klopt, je handen zweten en je hoofd vol zit.
Maar wat als ik je vertel dat stress veel meer is dan dat? Dat je lichaam soms stress ervaart, zónder dat je je nerveus voelt? En dat die stille vorm van stress misschien wel de grootste boosdoener is in jouw dagelijkse leven?
In deze blog neem ik je mee in het verschil tussen korte spanning en echte stress, wat er in je lichaam gebeurt én waarom het zo belangrijk is om op tijd in te grijpen.
Korte spanning: een gezonde reactie van je systeem
Laten we beginnen bij het begin. Spanning is op zichzelf niet verkeerd. Sterker nog: we hebben het nodig. Denk maar aan het moment, voordat je een belangrijke presentatie moet geven, een sollicitatiegesprek in gaat of je kind voor het eerst naar school brengt. Je voelt de kriebels in je buik, je ademhaling versnelt, je staat op scherp. Dat is je lichaam dat zich klaarmaakt voor actie. Een natuurlijke reactie van je zenuwstelsel, die je helpt om te focussen, alert te zijn en goed te reageren.
Dit noemen we de vecht-of-vluchtrespons. Je lichaam maakt adrenaline aan, je hartslag stijgt, je spieren spannen zich aan, je zintuigen worden scherper. Na afloop van de gebeurtenis zakt dit weer weg – en kom je terug in de ruststand.
Belangrijk detail:
Als je deze spanning voelt en je geeft je lichaam de ruimte om weer te ontspannen (bijvoorbeeld door te zuchten, te bewegen, of even te huilen), dan is er niets aan de hand. Het systeem herstelt zich vanzelf.
Stress: een diepgaand lichamelijk proces
Maar stress is iets anders.
Stress is niet alleen maar “zich gestrest voelen”. Stress is een lichamelijke toestand waarbij verschillende systemen in je lichaam continu op scherp staan (vaak onbewust en langdurig).
Zoals Gabor Maté schrijft in zijn boek "Wanneer je lichaam nee zegt”:
“Stress is een meetbare verzameling van fysiologische processen waarbij het brein, het immuunsysteem, het hormoonstelsel en een groot aantal andere organen betrokken zijn.”
Met andere woorden: stress is iets dat zich afspeelt in je lichaam, ook als jij denkt dat het allemaal wel meevalt. Dat maakt stress zo verraderlijk, want je kunt het negeren, wegduwen en/of onderdrukken.
Maar je lijf telt mee. Elke keer weer.
Hoe voel je het verschil?
Hier een eenvoudig overzicht:
| Korte spanning (nerveus) | Chronische stress |
|---|---|
| Tijdelijk, gericht op een specifieke gebeurtenis | Langdurig, vaak zonder duidelijke aanleiding |
| Zintuigen worden tijdelijk scherper | Lichaam raakt uitgeput |
| Herstel volgt na de gebeurtenis | Herstel blijft uit |
| Geeft je energie | Kost je uiteindelijk energie |
| Functioneel: je presteert beter even | Disfunctioneel: je functioneren verslechtert |
Hoe dit eruitziet in het dagelijks leven
Veel vrouwen lopen chronisch op de toppen van hun kunnen. Niet omdat ze constant zenuwachtig zijn, maar omdat er continu druk op hun systeem staat.
- Altijd “aan” staan
- Geen tijd nemen om te voelen
- Moeite met nee zeggen
- Schuldgevoel als je rust neemt
- Slecht slapen
- Vaker ziek zijn
- Geen ruimte voor jezelf
En het wrange is: je went eraan.
Je lichaam zit in overlevingsstand, maar je hoofd zegt: "Het gaat prima."
Tot je niet meer kunt.
De taal van je lichaam
Stress bouwt zich op in lagen. En je lichaam probeert al die tijd te communiceren. Misschien herken je dit:
- Spanning in je schouders of kaken
- Regelmatig hoofdpijn
- Slecht kunnen ademen (oppervlakkige ademhaling)
- Prikkelbaarheid
- Geen zin in sociaal contact
- Niet meer genieten
- Een onrustig gevoel zonder duidelijke reden
Je lijf fluistert. En als je niet luistert, gaat het schreeuwen.
Wat gebeurt er als je te lang met stress rondloopt?
Als stress niet wordt gereguleerd, schakelt je lichaam over op een soort stand-by-modus waarin het voortdurend paraat staat. Dat heeft gevolgen:
- Je immuunsysteem verzwakt: Je wordt sneller ziek, herstelt langzamer, en kunt zelfs chronische klachten ontwikkelen.
- Je hormonale balans raakt verstoord: Denk aan vermoeidheid, stemmingswisselingen, menstruele klachten, of moeite met slapen.
- Je brein raakt overprikkeld: Concentratieproblemen, vergeetachtigheid, en het gevoel ‘er niet bij te zijn’.
- Je relaties lijden eronder: Je raakt sneller geïrriteerd, hebt minder ruimte voor verbinding, en loopt op eieren bij jezelf én je omgeving.
- Je kind voelt hetKinderen zijn als spiegels. Ze reageren niet op wat jij zegt, maar op wat jij uitstraalt. Als jij onrust in je lijf hebt, voelen zij dat. Onbewust nemen ze dat over in hun eigen gedrag of lijf.
Waarom we het zo lang negeren
Er zijn veel redenen waarom mensen (en zeker ouders) langdurige stress negeren:
“Ik moet gewoon even doorzetten.”
“Iedereen is moe tegenwoordig.”
“Als ik nu stop, laat ik anderen in de steek.”
“Het is niet erg genoeg.”
Maar het punt is: Je hoeft niet te wachten tot het wél erg genoeg is.
Rust, herstel en ontspanning zijn geen beloning. Ze zijn een noodzaak.
Hoe je weer leert luisteren
Bewustwording is de eerste stap. Hier een paar simpele manieren om te beginnen:
1. Check dagelijks in bij je lichaam
Vraag jezelf minstens één keer per dag:
Wat voel ik in mijn lijf? En wat vertelt het me?
Je hoeft het niet meteen op te lossen. Gewoon luisteren is al genoeg.
2. Breng spanning terug in beweging
Spanning die niet ontlaadt, stapelt zich op. Ga wandelen, schud je lijf los, adem diep uit. Laat het letterlijk stromen.
3. Neem mini-pauzes
Geen scherm, geen to-do. Gewoon even niets. Drie minuten bewust ademen kunnen al verschil maken.
4. Leer herkennen wat jou energie kost
En wat je voedt. Grenzen voelen = grenzen aangeven.
5. Zoek ondersteuning als je lijf niet meer terugschakelt
Er zijn vele methode die je daarbij kunnen helpen. Hypnotherapie er is één van. Het is een zachte, maar krachtige manier om je zenuwstelsel te resetten. Niet door harder te werken aan jezelf, maar door zachter te worden voor jezelf.
Tot slot
Stress is geen zwakte. Het is een signaal.
Het betekent niet dat je iets fout doet, het betekent dat je lichaam trouw is aan jou. Dat het je waarschuwt: “Je vraagt te veel van me.”
En hoe eerder je dat serieus neemt, hoe groter de kans dat je weer vanuit rust kunt leven. Voor jezelf. En voor je kinderen.
Dus: voel jij vooral spanning of zit je systeem in stress?
💬 Stel jezelf die vraag. En luister. Want jouw lichaam zegt misschien al een tijdje “nee” tegen wat jouw hoofd nog steeds “ja” noemt.
Wil je dit verder onderzoeken?
In mijn praktijk werk ik met vrouwen en moeders die weer willen leren luisteren naar hun lijf. Hypnotherapie helpt je om patronen te doorbreken, spanning los te laten en rust terug te brengen in je dagelijks leven.
Meer weten? Neem gerust contact met me op voor een kennismaking.